Αστιγματισμός
Τι ακριβώς είναι ο αστιγματισμός;
Αστιγματισμός ονομάζεται η διαθλαστική ανωμαλία του οφθαλμού κατά την οποία ο κερατοειδής χιτώνας είναι ελλειπτικός (όχι σφαιρικός) με ασύμμετρες καμπυλότητες. Οι εισερχόμενες ακτίνες φωτός (είδωλα) δεν εστιάζονται σε ένα σημείο επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, όπως συμβαίνει στα φυσιολογικά εμμετρωπικά μάτια, αλλά συγχωνεύονται σε μια γραμμή μπροστά ή πίσω (π.χ. 2 κάθετα μεταξύ τους είδωλα) από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Ο αστιγματισμός συνήθως συνυπάρχει με την μυωπία ή την υπερμετρωπία.
Συμπτώματα
Η βαρύτητα των συμπτωμάτων του αστιγματισμού είναι συνάρτηση του βαθμού και του τύπου του.
Συχνά συμπτώματα του αστιγματισμού περιλαμβάνουν:
-
Μείωση οπτικής οξύτητας (ο αστιγματικός ασθενής βλέπει θολά και λόγω της αστιγματικής παραμόρφωσης του ειδώλου οι κύκλοι γίνονται αντιληπτοί σαν ελλείψεις ή ένα φωτεινό σημείο φαίνεται σαν να έχει ουρά).
-
Κοπιωπία (σε μικρό αστιγματισμό και μόνο σε νέα άτομα).
-
Θόλωση της όρασης.
-
Διάχυση των αντανακλώμενων φώτων(κατά τη βραδινή οδήγηση).
-
Δυσκολία σε εργασίες που απαιτούν συγκέντρωση, όπως ανάγνωση, χρήση υπολογιστή κλπ.
Οφθαλμικό ραιβόκρανο (παιδιά με λοξό αστιγματισμό, στα οποία δε χορηγήθηκαν γυαλιά, στην προσπάθειά τους να δούν καλύτερα, γέρνουν το κεφάλι τους στο πλάι).
Που οφείλεται;
Ο αστιγματισμός συνήθως είναι κληρονομική ανωμαλία, αφού οι βαθμοί της και η εξέλιξη του διαθλαστικού σφάλματος καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το γονιδίωμά μας (DNA).
Φυσιολογικά δεν παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της ζωής, ενώ σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να υποδηλώνει άλλες σοβαρότερες καταστάσεις που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση (πχ κερατόκωνος).
Ο αστιγματισμός μπορεί να προέρχεται:
-
Από τον κερατοειδή ο οποίος έχει διαφορετικές ακτίνες καμπυλότητας στους διάφορους μεσημβρινούς (άρα και διαθλαστική ισχύ) με μια μέγιστη τιμή σε έναν και μια ελάχιστη τιμή σε έναν άλλο. Αυτοί οι δύο μεσημβρινοί ονομάζονται κύριοι μεσημβρινοί.
-
Από το φακό λόγω μικροανωμαλιών στην καμπυλότητα της επιφάνειάς του ή μεταβολών του δείκτη διάθλασής του (φακικός αστιγματισμός)
-
Από τον οπίσθιο πόλο λόγω ανωμαλιών της καμπυλότητάς του (αμφιβληστροειδικός αστιγματισμός)
Ο αστιγματισμός μπορεί να είναι και επίκτητος π.χ σε περιπτώσεις τραυματισμού ή άλλων παθήσεων του κερατοειδούς, που προκαλούν παραμόρφωση του σχήματός του.
Λύσεις για την αντιμετώπιση και διόρθωση του αστιγματισμού:
-
Γυαλιά οράσεως με κυλινδρικούς φακούς (ή σφαιροκυλινδρικούς για μυωπικό ή υπερμετρωπικό αστιγματισμό)
-
Φακοί επαφής, συνήθως μαλακοί ή ημίσκληροι
-
Διαθλαστική επέμβαση με Laser Αστιγματισμού ή Laser Μυωπίας - Αστιγματισμού όταν συνυπάρχει με Μυωπία.
-
Χειρουργική επέμβαση για την εμφύτευση τορικού ενδοφακού (toric intraocular lens) και αντικατάσταση του κρυσταλλοειδούς, φυσικού φακού του ματιού, τις περισσότερες φορές βέβαια σε μεγάλες ηλικίες, συνδυαστικά με την αφαίρεση καταρράκτη.
